ਮਿਡਲ

ਰਸ਼ਪਿੰਦਰ ਪਾਲ ਕੌਰ ਮਾਵਾਂ ਦਾਦੀਆਂ ਦੀ ਗੋਦ ਦਾ ਨਿੱਘ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਰਮਾਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਸੁਣੇ ਬੋਲ ਜੀਵਨ ਰਾਹ ’ਤੇ ਤੁਰਦਿਆਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਠੀਕ ਫੈਸਲੇ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਿਲ ਕੇ ਤੁਰਨ, ਰਲ ਕੇ ਬਹਿਣ ਦਾ...

ਅਮੋਲਕ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਚ (ਪਲਸ ਮੰਚ) ਪਹਿਲੀ ਮਈ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਭਵਨ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਸਾਲਾਨਾ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਮਾਣਮੱਤੇ ਕਵੀ ਸੁਰਿੰਦਰ ਧੰਜਲ, ਕਲਮ ਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਸੰਗਰਾਮੀਏ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਮਹਿਮੂਦਪੁਰ ਅਤੇ ਜੁਝਾਰੂ ਰੰਗ ਕਰਮੀ ਸੁਮਨ ਲਤਾ ਨੂੰ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਕਲਾ ਸਨਮਾਨ...

ਕੰਵਲਜੀਤ ਕੌਰ ਗਿੱਲ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੇਮਾਰਕੀਟ ਸਕੁਏਅਰ ’ਤੇ ਵਾਪਰੇ ਸਾਕੇ ਦੌਰਾਨ 4 ਮਈ 1886 ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਹੱਕੀ ਮੰਗਾਂ ਲਈ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲੀ ਮਈ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਯਾਦ ਕੀਤਾ...

ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ ਜਪਾਨ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਦੇ ਸੂਰਜ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਗੋਲਾਕਾਰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਪੂਰਬ ਤੇ ਪੱਛਮ ਦੀ ਜਿਹੜੀ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਧਾਰਨਾ ਹੈ, ਉਹਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸੂਰਜ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ...

ਡਾ. ਅਰੁਣ ਮਿੱਤਰਾ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਅਤੇ ਰੂਸ ਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਕਟ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ ’ਤੇ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਬੇਸਹਾਰਾ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਰਾਹਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ...

ਸੁਖਜੀਤ ਕੌਰ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ’ਚ ਹੋਏ ਦਹਿਸ਼ਤੀ ਹਮਲੇ ਪਿੱਛੋਂ ਮਨ ’ਤੇ ਅਜੀਬ ਜਿਹੀ ਉਦਾਸੀ ਭਾਰੀ ਹੋ ਗਈ, ਇਉਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਹਉਕਿਆਂ ਅਤੇ ਹੰਝੂਆਂ ਨੇ ਫਿਜ਼ਾ ਸੋਗਮਈ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇ। ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਪਲ ਮਾਣਨ ਵਾਸਤੇ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਵਾਦੀਆਂ...

  ਡਾ. ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਈ ਕਿਸਾਨ ਅਗੇਤਾ ਝੋਨਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਹੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਸਗੋਂ ਅਗੇਤੀ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਝਾੜ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਨੀਰੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ 15 ਮਈ ਤੋਂ...

ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਕੋਟ ਫੱਤਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਚਾਹ ਵਾਲੀ ਕੇਤਲੀ ਹੀ ਸੀ। ਬਿਲਕੁਲ ਚਿੱਟੀ। ਚੀਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ । ਦਾਦਾ ਉਸਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਭਾਤ ਦੀ ਉੱਪਰਲੀ ਕੱਚੀ ਕੰਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਭਾਂਡਿਆਂ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਲੁਕੋ ਕੇ ਰੱਖਦਾ । ਕਿਸੇ ਨੂੰ...

ਭਾਈ ਅਸ਼ੋਕ ਸਿੰਘ ਬਾਗੜੀਆਂ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਇਤਿਹਾਸਕ ਧਰਮ ਹੈ, ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਨਹੀਂ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੇਮਕੁੰਟ ਨੂੰ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਚਰਨਛੋਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ ਪ੍ਰਸਾਰਿਆ ਜਾਣਾ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ...

ਕਰਨਲ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਂ ਭਲੇ ਵੇਲਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਸ਼ਾਇਦ 75 ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ। ਮੈਂ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਸਾਂ। ਬਾਪੂ ਜੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ‘ਬਾਈ ਜੀ’ ਕਹਿੰਦੇ ਸਾਂ, ਰਿਆਸਤੀ ਫ਼ੌਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋ ਕੇ ਦੂਜੀ ਆਲਮੀ ਜੰਗ ਲੜ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਨੌਕਰੀ...

ਸੁਖਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵਿਰਕ ਡੀਐੱਸਪੀ ਸ੍ਰੀ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਵਜੋਂ ਨਵੀਂ ਤਾਇਨਾਤੀ ’ਤੇ ਆਇਆਂ ਅਜੇ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨ ਹੋਏ ਸਨ, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦਫ਼ਤਰ ਆਉਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਦੇਖਦਾ... ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਝੁੱਗੀਆਂ ਪਾ ਕੇ ਬੈਠੇ ਸਿਕਲੀਗਰ ਵਣਜਾਰੇ... ਅਣਖੀ ਰਾਜਪੂਤ ... ਲੋਹਾ ਕੁੱਟ ਕੇ ਖੇਤੀ...

ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੈਲੇ ਖ਼ਾਲਸਾ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਧਰਮ ਦਾ ਮਾਨਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬੀ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮਾਜਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਕਰ ਕੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਉਮਰੇ ਚੰਗੇਰੀ ਸੋਚ ਦੇ ਬੀਜ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੀਜੇ ਗਏ ਸਨ ਜੋ ਕੋਲਕਾਤੇ ਜਾ ਕੇ...

ਵਿਜੈ ਬੰਬੇਲੀ “ਅਸੀਂ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਹੁਣ ਸਾਡੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੀਆਂ।” ਇਹ ਲਾਈਨ ਉਸ ਨੋਟ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਗਾਜ਼ਾ (ਫ਼ਲਸਤੀਨ) ਦੀ ਇਕ ਬਾਲੜੀ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਦਿਆਂ ਲਿਖੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਕਿ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ...

ਕੰਵਲਜੀਤ ਖੰਨਾ ਗੱਲ ਫਰਵਰੀ ਦੀ 20 ਤਾਰੀਖ ਦੀ ਹੈ। ਸਾਲ 1974 ਸੀ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪਾਂ ’ਤੇ ਰਾਤਾਂ ਝਾਗਦੇ। ਲੰਮੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ’ਚ ਲੱਗੇ, ਊਠ ਦਾ ਬੁੱਲ੍ਹ ਡਿੱਗਣ ਵਾਂਗ ਤੇਲ ਦੀ ਗੱਡੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ। ਹਰੇ ਇਨਕਲਾਬ ਨੇ ਨਵੇਂ...

ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹਾਲੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸੱਚੀ ਟਕਸਾਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਮਾਨਵੀ ਘਾੜਤਾਂ ਘੜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ‘ਮੰਡੀ ਦੀ ਭੀੜ’ ਦਾ ਪਾਤਰ ਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਵੇਕਲੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੇ ਮਾਲਕ...

ਗੁਰਦੀਪ ਢੁੱਡੀ ਫਰਵਰੀ 2010 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਵਜੋਂ ਮੇਰੀ ਵਿਭਾਗੀ ਤਰੱਕੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਵੱਖੀ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਪਿੰਡ ਗੋਨਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਬੜੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈਆਂ ਤਰੱਕੀਆਂ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਰਗ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜਸ਼ਨ ਵਾਂਗ...

ਲਾਲ ਚੰਦ ਸਿਰਸੀਵਾਲਾ 21ਵੀਂ ਪਸ਼ੂ ਧਨ ਗਣਨਾ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਅੰਕੜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਗਈ ਹੈ। 20ਵੀਂ ਪਸ਼ੂ ਧਨ ਗਣਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 73.81 ਲੱਖ ਸੀ ਜੋ 21ਵੀਂ ਪਸ਼ੂ ਧਨ ਗਣਨਾ...

ਸੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਣਾ ਇੱਕ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮੁਹੱਲੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਵਡੇਰੀ ਉਮਰ ਦੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਜੀਅ ਮੁੜ-ਮੁੜ ਚੇਤੇ ਆ ਰਹੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਸੀ ਗੋਲਗੱਪੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ, ਦੂਜਾ ਲੱਕੜ...

ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ ਸਾਢੇ ਕੁ ਛੇਆਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਕੰਨੀ ਕਤਰਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹਦੀ ਮਾਂ ਸਮਝਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਗਿਓਂ ਟਾਲ- ਮਟੋਲ ਕਰ ਛੱਡਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਪੇਪਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਗੁਰੂ-ਪੀਰ ਧਿਆਉਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ...

ਡਾ. ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਸਕਰੌਦੀ ਮੈਨੂੰ ਬਾਰ੍ਹਵਾਂ ਵਰ੍ਹਾ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਸੱਤਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਆਰੰਭ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਹਿਲਾ ਪੇਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਸੀ। ਬੀਜੀ ਨੇ ਬੜੀ ਰੀਝ ਨਾਲ ਗੁੜ ਵਾਲੇ ਮਿੱਠੇ ਚੌਲ ਬਣਾਏ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਮੱਝਾਂ ਗਊਆਂ...

ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਮਜੀਠਾ ਦਾ ਸੀਐੱਮਐੱਸ (ਕ੍ਰਿਸਚਨ ਮਿਸ਼ਨ ਸੁਸਾਇਟੀ) ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਬੜਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਮੋਢੀ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਮਜੀਠੀਆ ਵੀ ਉਥੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੈਂ 1958 ਵਿੱਚ ਬਤੌਰ ਸਾਇੰਸ ਅਧਿਆਪਕ ਉਥੇ ਨਿਯੁਕਤ ਸਾਂ। ਹੈੱਡਮਾਸਟਰ ਪਾਰਸ ਨਾਥ...

ਸ਼ੀਰੀਂ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿਲ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਹਾਂ ਸਦਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਹੋਣ ਪਿੱਛੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਮੁਸਲਿਮ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਵੱਲ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਮਾਜ ਅੰਦਰ ਵਿਤਕਰਾ, ਬੇਗਾਨਗੀ ਅਤੇ ਹਕੂਮਤੀ...

ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚਿੱਲਾ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਮੌਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਗੁਰਧਾਮਾਂ ਲਈ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਜਥੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਕੇ ਪਰਤ ਰਹੇ ਸਾਂ। ਜਥੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦਾ ਸਬੱਬ ਵੀ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ...

ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ ਕੋਈ ਵੀ ਸਮਾਜ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਅੰਦਰ ਵਸਦੇ ਲੋਕ, ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦਿਆਂ, ਨਿਰਭੈ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਣ, ਆਪਣੇ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰ੍ਹੇ ਰੱਖ ਕੇ...

ਡਾ. ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਪਤੰਗ ਸਿਆਣੇ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਸਮਾਂ ਲੰਘ ਗਿਆ, ਉਹੀ ਚੰਗਾ। ਪਿੰਡ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਜਿਹੜਾ ਸਮਾਂ ਮੈਂ ਹੰਢਾਇਆ, ਉਹ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚੰਗਾ ਸੀ ਜਾਂ ਮਾੜਾ, ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਪਾਠਕ ਖ਼ੁਦ ਲਾ ਲੈਣਗੇ।... 1971 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੇ...