ਮਿਡਲ

ਗੁਰਦੀਪ ਢੁੱਡੀ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ ਨੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਦਸਤਕ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਹੌਲ਼ੀ-ਹੌਲ਼ੀ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 2020 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ। ਮਾਰਚ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ...

ਲੈਕਚਰਾਰ ਅਜੀਤ ਖੰਨਾ ਗੱਲ ਡੇਢ ਦਹਾਕਾ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਸਕੂਲ ’ਚ ਖੜ੍ਹੇ-ਖੜ੍ਹੇ ਅਚਾਨਕ ਢਿੱਡ ’ਚ ਬਹੁਤ ਦਰਦ ਹੋਣ ਲੱਗਾ। ਮੇਰਾ ਕੁਲੀਗ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਇੱਕ ਨਾਮੀ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਗਿਆ। ਅਪੈਂਡੈਕਸ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਕਲੀ। ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।...

ਡਾ. ਰਣਯੋਧ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਖੇਤੀ ਭਾਵੇਂ ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਢੰਗ ਰਾਹੀਂ ਦਖਲ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੌਮੀ ਖੇਤੀ ਮੰਡੀਕਰਨ ਨੀਤੀ ਢਾਂਚਾ ਇਸੇ ਲੜੀ ਦੇ ਅਗਲੇ ਕਦਮ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ...

ਕੰਵਲਜੀਤ ਖੰਨਾ ਗੱਲ 29 ਦਸੰਬਰ 1979 ਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬੱਸ ਕਿਰਾਇਆਂ ਵਿੱਚ 43% ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਨੌਜਵਾਨ ਤੇ ਹੋਰ ਜਨਤਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਬੱਸ ਕਿਰਾਇਆ ਵਿਰੋਧੀ ਐਕਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀ ਬਣੀ...

ਮਨਸ਼ਾ ਰਾਮ ਮੱਕੜ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਜਿ਼ਲ੍ਹਾ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਟਾਈਪਿਸਟ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ ਤੇ ਸਾਂਝ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਣ ਆਏ ਆਪਣੀਆਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਦੁੱਖ ਸੁੱਖ ਵੀ...

ਸਵਰਨ ਸਿੰਘ ਭੰਗੂ ਉਹ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹੇ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਜੀਵਨ ਜੀਵੇ... ਉਹਦੇ ਲਈ ਮੇਰੀ ਇਹ ਕਾਮਨਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਹਨੇ 90 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਗਣਿਤ ਦੀ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਲੈਣ ਪਿੱਛੋਂ ਬੀਐੱਡ ਅਤੇ ਸੀ ਟੈੱਟ ਕਰ ਕੇ ਅਧਿਆਪਨ ਯੋਗਤਾ ਵੀ...

ਗੁਰਦੀਪ ਢੁੱਡੀ ਗੱਲ 2001 ਦੇ ਮਾਰਚ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੇਰੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਸਰਕਾਰੀ ਇਨ-ਸਰਵਿਸ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਵਿਚ ਸੀ। ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਵਿਚ ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ ਅਤੇ ਐਤਵਾਰ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਅਵੇਸਲਾ ਜਿਹਾ ਘਰੇ ਹੀ ਬੈਠਾ ਸਾਂ ਕਿ ਤਤਕਾਲੀਨ ਉਪ...

ਡਾ. ਸ ਸ ਛੀਨਾ ਪਾਣੀ ਉਪਜ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਵਸੋਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਥੁੜ੍ਹ ਵਾਲੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਸੋਂ ਦੇ ਭਾਰ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦਾ ਖੇਤਰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ...

ਸੱਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਦਿਓਲ “ਵਕੀਲ ਸਾਹਿਬ ਮੈਨੂੰ ਬਚਾ ਲੋ।” ਮੇਰੇ ਦਫ਼ਤਰ ’ਚ ਵੜਦਿਆਂ ਹੀ ਉਹਦੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮੇਰੇ ਕੰਨੀਂ ਪਏ। ਮੈਂ ਮੁਨਸ਼ੀ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਆਏ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਵੇ। ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਿਆਂ ਵੀ ਉਹਦੇ ਹੱਥ ਕੰਬ ਰਹੇ ਸਨ। “ਕੀ...

ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ ਸਾਲ 1994 ਦੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਰੁੱਤ ਦੇ ‘ਭਾਦੋਂ ਦੇ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਸਾਧ ਹੋਣ’ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਬਰੇਟਾ ਬਿਜਲੀ ਗਰਿੱਡ ਨਾਲ ਜੁੜੇ 25-30 ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਲੰਮੇ-ਲੰਮੇ ਕੱਟਾਂ ਨੇ ਤਰਾਹ ਕੱਢਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ...

ਡਾ. ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੱਲ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਹਰ ਸਾਲ ਸੱਪ ਲੜਨ ਨਾਲ ਅਨੇਕ ਲੋਕ ਬਿਮਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਬਾਹਰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿਚ, ਖੇਤਾਂ ਜਾਂ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਜਿਹੜੇ ਸੱਪ ਫੜਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਡੰਗ...

ਡਾ. ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਸੀਂ ਹਰੇਕ ਵਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦਾ ਹੁਣ ਢੁਕਵਾਂ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਘਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਟਮਾਟਰ, ਬੈਂਗਣ ਅਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕੀਤੀ...

ਨਵਦੀਪ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹੋਂ ਲਾਹੌਰ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਵਾਹਗੇ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਮਾਂ ਦਾ ਫੋਨ ਆਇਆ। ਮਾਂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਕਿ ਮਿੰਟਗੁਮਰੀ (ਹੁਣ ਸਾਹੀਵਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ) ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਮੀਆਂਚੰਨੂ ਕੋਲ ਚੱਕ 64 ਗੇੜਾ ਮਾਰ ਕੇ ਆਈਂ। ਤੇਰੇ ਨਾਨੇ ਨੇ ਉੱਥੋਂ...

ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਲੋਟ ਮੇਰੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅਧਿਆਪਕਾਵਾਂ ਨੇ ਆਰਜ਼ੀ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੈਗੂਲਰ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫਿਕਰ ਵੀ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਮੈਡੀਕਲ ਫਿਟਨੈਸ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ...

ਐੱਸ ਐੱਸ ਸੱਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਸੂਫ਼ੀ ਸੰਤਾਂ, ਗੁਰੂਆਂ, ਪੀਰਾਂ, ਫ਼ਕੀਰਾਂ, ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰੋਸਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਮਹਾਨ ਤਪੱਸਵੀ, ਕਰਮਯੋਗੀ, ਨਾਥ, ਜੋਗੀ, ਨਾਮ ਬਾਣੀ ਤੇ ਕੀਰਤਨ ਰਸੀਏ, ਭਗਤ ਜਨਮ ਲੈਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ, ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਸਦਕਾ...

ਨਿੰਦਰ ਘੁਗਿਆਣਵੀ ਗੰਨਮੈਨ ਜੱਜ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਪਿੰਡੋਂ ਲੱਸੀ ਲਿਆਇਆ ਸੀ। ਲੱਸੀ ਕਾਹਦੀ ਲੈ ਆਇਆ, ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਤਾਂ ਗੰਨਮੈਨ ਦੀ ਹੀ ‘ਲੱਸੀ’ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਬੜੀ ਬੇਇਜ਼ਤੀ ਕੀਤੀ ਗੰਨਮੈਨ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਦੀ। ਕੋਲ ਖਲੋਤਿਆਂ ਮੇਰਾ ਵੀ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ,...

ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਲਡ ਟਰੰਪ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਉੱਤੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਵਸ਼ਿੰਗਟਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੈਥੀਡਰਲ ਵਿੱਚ ਗਏ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਕੈਥੀਡਰਲ ਦੀ ਬਿਸ਼ਪ ਮੈਰੀਅਮ ਐਡਗਰ ਬਡੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਇਹ ਕਿਹਾ: “ਮਿਸਟਰ...

ਗੁਰਮੀਤ ਧਾਲੀਵਾਲ ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਸਭ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਅਹਿਦ ਕਰਦੇ ਨੇ- ਨਵੇਂ ਵਰ੍ਹੇ ਵਿਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ ਜਿਹੜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ ਪਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕੇ। ਕੋਈ ਜਿਮ ਜਾ ਕੇ...

ਯਸ਼ਪਾਲ ਮਾਨਵੀ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਜੁਆਨ ਉਮਰ ਸੀ, ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਾਈਕਲ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਇੰਨਾ ਸੀ ਜਿੰਨਾ ਅੱਜ ਦੇ ਜੁਆਨ ਲਈ ਕਾਰ ਦਾ ਹੈ। ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਹ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ...

ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਵਿਜੈ ਕੁਮਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾ ਰਹੇ ਸਿਆਸੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਅੰਦਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ `ਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਫ਼ਿਕਰਮੰਦੀ ਲਈ ਵਧਾਈ ਦੇਣੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ...

ਸੁੱਚਾ ਸਿੰਘ ਖੱਟੜਾ ਮਾਂ ਦਾ ਔਲਾਦ ਨਾਲ ਅਤੇ ਔਲਾਦ ਦਾ ਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਾਇਦ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂਹ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਗੀਤ ਮਾਂ ਉੱਤੇ ਹੀ ਬਣੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਬੇਬੇ...

ਡਾ. ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਪਤੰਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੁੰਦੀ। ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਜਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਦੀਵਾ ਬਾਲਦੇ ਸਨ। ਦੀਵੇ ਨੂੰ ਜ਼ਰਾ ਉੱਚਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਦੀਵਟ...

ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਗੁਰਨੇ ਕਲਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਗਿਆ, ਇੱਕ ਸੇਠ ਨਾਲ ਗੱਲੀਂ ਪੈ ਗਿਆ। ਉਹ ਕਹਿਣ ਕਿ ਬੰਦੇ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜ਼ੀਰੋ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਦਿਲ ਨੂੰ ਧੁੜਕੂ ਜਿਹਾ ਲੱਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਕਿ ਕੋਈ ਲੁੱਟ, ਖੋਹ ਜਾਂ ਚੋਰੀ ਨਾ ਕਰ ਲਵੇ। ਲੁੱਟ ਤਾਂ ਛੱਡੋ,...

ਪ੍ਰੋ. ਕੇ ਸੀ ਸ਼ਰਮਾ ਮਨੁੱਖ ਰੂਪੀ ਦੋਪਾਏ (ਹੋਮੋ ਸੇਪੀਅਨ) ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਮਾਨਸਿਕ, ਬੌਧਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਚੇਤਨਾ, ਬੋਲੀ ਆਦਿ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਕੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸੁਆਮੀ ਬਣ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਅੱਗੇ ‘ਮਨ’ ਦਾ ਵਰਦਾਨ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਫ਼ਾਇਦਿਆਂ ਤੋਂ...

ਅਭੈ ਸਿੰਘ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਜਾਂ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ‘ਰਾਜਨੀਤੀ’ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਸਾਧਾਰਨ ਵਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਰਾਜ ਚਲਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨੀਤੀਆਂ ਤੋਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ...