ਦਸਤਕ

ਅਸ਼ਵਨੀ ਚਤਰਥ ਯੂਰਪ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸੱਤ ਮਹਾਂਦੀਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਮਹਾਂਦੀਪ ਹੈ। ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਇਸ ਮਹਾਂਦੀਪ ਨੂੰ ਭੂਗੋਲਿਕ ਪੱਖੋਂ ਚਾਰ ਉਪ-ਖੇਤਰਾਂ ਉੱਤਰੀ ਯੂਰਪ, ਦੱਖਣੀ ਯੂਰਪ, ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ...

ਹਿਬਰੂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ, ਕਾਰਟੂਨਿਸਟ ਅਤੇ ਫਿਲਮਸਾਜ਼ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਇਤਗਾਰ ਕੈਰੇਤ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਦਾਰੀ ਦੇ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀਖਿਆ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ...

ਜਸਬੀਰ ਭੁੱਲਰ ਮੇਰੇ ਕਰੀਬੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਜਣੇ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾ ਕੇ ਵੱਸ ਗਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਮੈਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਂ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਾਲੇ ਨੇੜਲਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਟੱਬਰ ਸਮੇਤ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵਾਂ। ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਨੌਕਰੀ...

ਰਾਮਚੰਦਰ ਗੁਹਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਾਨਾਮੱਤੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ’ਚੋਂ ਇੱਕ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਫਸਰ, ਡਿਪਲੋਮੈਟ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਗੋਪਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਗਾਂਧੀ ਦੇ 75ਵੇਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ’ਤੇ 22 ਅਪਰੈਲ 2020 ਨੂੰ ਮੈਂ ਟਵਿੱਟਰ (ਜੋ ਉਦੋਂ ਐਕਸ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ ਸੀ) ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਥ੍ਰੈੱਡ...

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਮੰਡ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਸਾਰ ਅਤਿ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸੰਕਲਪਾਂ-ਵਿਕਲਪਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਅਸਥਿਰ ਸੰਸਾਰ ਹੈ ਜੋ ਝੁੁਕਾਅਵਾਦੀ ਜਾਂ ਪਿਛਲੱਗ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਦਾ ਪੂਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਤਿਆਗ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਅੱਜ ਦੇ ਤਕਨੀਕੀ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮੂਹ...

ਸਈਅਦ ਮੁਹੰਮਦ ਅਸ਼ਰਫ਼ ਉਰਦੂ ਕਹਾਣੀ ਅਤੇ ਨਾਵਲਕਾਰੀ ਜਗਤ ਦਾ ਉੱਘਾ ਨਾਂ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ‘ਲੱਕੜਬੱਗਾ ਰੋਇਆ’ ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੀ ਹਥਲੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਭਜਨਬੀਰ ਸਿੰਘ (ਸੰਪਰਕ: 98556-75724) ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।...

ਸਿੱਧੂ ਦਮਦਮੀ ਭੁੱਖੜਦਾਸ ਕੋਈ ਵੇਲਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਬਠਿੰਡਾ ਇਸ ਦੇ ਫਲਾਈਓਵਰਾਂ ਤੇ ਝੀਲਾਂ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਿਲ਼ੇ ਅਤੇ ਭੁੱਖੜਦਾਸ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪੁਰਾਤਨ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਯਾਤਰੂਆਂ ਦੀ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕਿਲ਼ਾ ਤਾਂ ਹਾਲੀ ਕਾਇਮ ਹੈ ਪਰ ਭੁੱਖੜਦਾਸ...

ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ 1975 ਦਾ ਵਰ੍ਹਾ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਬੀਤਣ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸੁਹਾਵਣੀ ਯਾਦ ਵਜੋਂ ਉੱਕਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਾਲ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਹਾਕੀ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਵਰ੍ਹੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਤਲਖ਼ ਯਾਦਾਂ ਵੀ ਜੁੜੀਆਂ...

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਤੰਗੌਰੀ ਰੇਡੀਓ ਅੱਜ ਵੀ ਕਿਸੇ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਦਾ ਮੁਥਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਓ ਵੱਖ ਵੱਖ...

ਡਾ. ਅਰਸ਼ਦੀਪ ਕੌਰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਕਾਵਿ ਰੂਪ ਅੱਠਵੀਂ ਨੌਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਨਾਥ ਜੋਗੀਆਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਬਾਬਾ ਫ਼ਰੀਦ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਕਵੀਆਂ ਰਾਹੀ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਆਧੁਨਿਕ ਕਵਿਤਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਇਉਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਅਧਿਆਤਮਕਵਾਦ, ਰਹੱਸਵਾਦ, ਆਦਰਸ਼ਵਾਦ, ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਤੋਂ...

ਕੇ.ਐੱਸ.ਅਮਰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਅਣਗਿਣਤ ਸੈਰਗਾਹਾਂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਮੇਰੇ ਜ਼ਿਹਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਨੇਪਾਲ ਜਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਲੀਕਿਆ। ‘ਇੱਕ ਪੰਥ ਦੋ ਕਾਜ’ ਮੁਹਾਵਰੇ ਵਾਂਗ ਸਾਨੂੰ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਦਾ...

ਮਰਹੂਮ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗੁੰਝਲਾਂ ਬਾਰੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ। ਹਥਲੀ ਕਹਾਣੀ ‘ਡੈੱਡ ਲਾਈਨ’ ਵੀ ਇਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਜਿੰਦਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕਿਤਾਬ ‘ਪ੍ਰੇਮ, ਸੰਤਾਪ ਤੇ ਮੁਕਤੀ: ਚੋਣਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ’ ਵਿੱਚੋਂ ਹੂ-ਬ-ਹੂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।  ...

ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ ਸਿਆਣਪ ਕਿਤੋਂ ਵੀ ਮਿਲੇ, ਲੈ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਿੰਜਾਈ ਮੰਤਰੀ ਬਰਿੰਦਰ ਗੋਇਲ ਨੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ’ਚ ਗਿਆਨ ਦੀ ਗੰਗਾ ਵਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਜੇ ਕੋਈ ਵਗਦੀ ਗੰਗਾ ’ਚ ਹੱਥ ਨਾ ਧੋਵੇ, ਫਿਰ ਗੋਇਲ ਵਿਚਾਰਾ ਕੀ ਕਰੇ? ਮੰਤਰੀ ਜਨ ਇੰਜ ਫ਼ਰਮਾਏ,...

ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਅਕੀਦਾ ਗ਼ਦਰ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਉਪਰੰਤ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਪੜਤਾਲੀਆ ਹੰਟਰ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਬਹੁਤਾ ਦੋਸ਼ ਸਿੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਹੀ ਲਾਇਆ। ਇਸੇ ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਹੀ ਮਾਰਚ 1919 ਵਿੱਚ...

ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ’ਤੇ ਆਪਣਾ ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਰਤਾਨਵੀ ਹਕੂਮਤ ਜਬਰ ਜ਼ੁਲਮ ਸਮੇਤ ਹਰ ਹੀਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਅ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਜੋ...

ਪ੍ਰੋ. (ਡਾ.) ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ * ਤੇਰਾਂ ਅਪਰੈਲ ਸਮੁੱਚੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਦਿਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਸਾਂਝੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਝਲਕਦੀ ਹੈ। ਅਸਾਮ ਦੇ ਬੋਹਾਗ ਬੀਹੂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਪੁਥੰਡੂ, ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ੂ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ...

ਗ਼ਜ਼ਲ ਬਲਵਿੰਦਰ ਬਾਲਮ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਸੁਪਨਾ ਮੇਰੇ ਧੁਰ ਅੰਦਰ ਕਿਰਦਾਰ ’ਚ ਉਤਰੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿੱਚ ਹਕੀਕਤ ਆ ਕੇ ਉਹ ਸੰਸਾਰ ’ਚ ਉਤਰੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯੁਧ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ’ਚ ਆ ਕੇ ਯੋਧੇ ਮਾਰਨ ਜਦ ਲਲਕਾਰਾ, ਗੁੱਸਾ ਜੋਸ਼ ਜਵਾਨੀ ਦਾ ਤਲਵਾਰ ’ਚ ਉਤਰੀ...

ਐਡਵੋਕੇਟ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ* ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸੰਨ 1699 ਦੀ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਦਿਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਅੰਦਰ ਉੱਘੜਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦਸਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਸਰਬੰਸਦਾਨੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਾਜਨਾ ਕਰਕੇ...

ਧਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (ਚੱਬਾ) ਦਸਤਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਵੈਮਾਣ, ਇੱਜ਼ਤ ਆਬਰੂ ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਦਸਤਾਰ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਭਾਵੇਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹੈ, ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਦਸਤਾਰ ਸਜਾਉਣ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕ ਢੰਗ ਬਹੁਤ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ...

ਡਾ. ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਥਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਉਹਦਾ ਇੰਤਕਾਲ ਹੋਏ ਨੂੰ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਗਿਆ। ਇੰਤਕਾਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਮਹੀਨਾ ਕੁ ਪਹਿਲਾਂ ਸਖ਼ਤ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਹਦੇ ਘਰ ਮਿਲ ਕੇ ਆਇਆ ਸਾਂ। ਪਟਿਆਲੇ ਤੋਂ ਤੁਰਨ ਲੱਗਿਆਂ ਹੀ ਸਾਡੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇ...

ਡਾ. ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਆਗਰਾ ਫਾਲ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਿਆ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਉੱਤੇ ਇਸ ਸਾਂਝੇ ਦਰਸ਼ਨੀ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਹਰ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹਰ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਸਤਲੁਜ ਨਦੀ ਉੱਤੇ ਭਾਖੜਾ...

ਕਰਨਲ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਂ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਇਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਹਰ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਵਾਪਰ ਚੁੱਕੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਸਬੰਧ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਸੋਚ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਅੱਗੇ ਤੁਰਦਾ ਹੈ। ਸਥਾਨ ਸਰਬ...

ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਨਾਲ ਖ਼ਾਸ ਮੋਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਨੂੰ ਰਤਾ ਵੱਧ। ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਇਹ ਰਚਨਾ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਹੀ ਉਘਾੜਦੀ ਹੈ। ਜਦ ਮੈਂ ਪਚਵੰਜਾ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਡਰ ਦੀ ਕਸਰ ਬਹੁਤ...

ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਉੱਘੇ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਾ 30 ਮਾਰਚ 2025 ਨੂੰ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਵਿਚਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਕੁਝ ਚੋਣਵੇਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਉਸ ਬਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਲਿਖੇ ਲੇਖਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਰ ਵੱਲੋਂ ਸੰਪਾਦਿਤ ਪੁਸਤਕ ‘ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਇੱਕ...

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ‘ਚਿੱਠੀ’ ਲਫ਼ਜ਼ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ, ਲਿਖਦਿਆਂ, ਸੁਣਦਿਆਂ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦਾਦੀ ਆ ਖੜ੍ਹਦੀ ਹੈ। ਹੱਥ ’ਚ ਸੋਟੀ। ਸੋਟੀ ਉਹਦੇ ਤੁਰਨ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਬਣਦੀ। ਪਰ ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਹਨੂੰ ਕਦੇ ਤੁਰਦੀ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਸਦਾ ਮੰਜੇ ’ਤੇ ਪਈ ਹੁੰਦੀ, ਜੰਗਲੇ ਵਾਲੀ...