ਰਾਵੀ-ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ਨੇ ਮਚਾਈ ਤਬਾਹੀ
ਰਾਵੀ-ਬਿਆਸ ਦਰਿਆਵਾਂ ’ਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤੇਜ਼ ਵਹਾਅ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਦਰਜਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ’ਚ ਅੱਜ ਭਾਰੀ ਬਾਰਸ਼ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਚੋਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਕੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ’ਚ ਮਿਲਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਹੈ। ਪੌਂਗ ਡੈਮ ’ਚੋਂ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ’ਚ ਅੱਜ ਸਿਰਫ਼ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਊਸਕ ਪਾਣੀ ਛੱਡਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ’ਚ ਚੋਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਚੱਕੀ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੇ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਰਣਜੀਤ ਸਾਗਰ ਡੈਮ ’ਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਰਣਜੀਤ ਸਾਗਰ ਡੈਮ ’ਚੋਂ ਇਸ ਵੇਲੇ ਟਰਬਾਈਨਾਂ ਜ਼ਰੀਏ ਸਿਰਫ਼ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਊਸਕ ਪਾਣੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਣਜੀਤ ਸਾਗਰ ਡੈਮ ’ਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ 525.4 ਮੀਟਰ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਤੋਂ ਡੇਢ ਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੁਪਹਿਰ ਸਮੇਂ ਰਣਜੀਤ ਸਾਗਰ ਡੈਮ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 2.30 ਲੱਖ ਕਿਊਸਕ ਪਾਣੀ ਦੀ ਆਮਦ ਸੀ ਜੋ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ 90 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਊਸਕ ਰਹਿ ਗਈ। ਹੁਣ ਰਣਜੀਤ ਸਾਗਰ ਡੈਮ ਦੇ ਫਲੱਡ ਗੇਟ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਰਾਵੀ ਅਤੇ ਬਿਆਸ ਦੇ ਪਾਣੀ ’ਚ ਤੇਜ਼ ਵਹਾਅ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਅੱਜ ਪਠਾਨਕੋਟ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ, ਕਪੂਰਥਲਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਆਦਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਆਉਂਦੇ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਕਰੀਬ ਦਰਜਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਾਰਸ਼ ਦੀ ਪੇਸ਼ੀਨਗੋਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ’ਚ ਯੈਲੋ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਵੀ ਦਰਿਆ ’ਚ ਪਾਣੀ ਦੋ ਲੱਖ ਕਿਊਸਕ ਤੱਕ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਝ ਦਰਿਆ ’ਚ ਵੀ ਪਾਣੀ ਅੱਜ ਡੇਢ ਲੱਖ ਕਿਊਸਕ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ ਹੈ। ਰਾਵੀ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਰ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸੀਮਾ ਲਾਗਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਦਰਜਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਕਾਰਨ ਸੰਪਰਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਵੀ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਰਾਵੀ ਦਰਿਆ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਬੈਠੇ ਗੁੱਜਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਣਜੀਤ ਸਾਗਰ ਡੈਮ ਦੇ ਫਲੱਡ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ’ਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੇ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣਗੇ। ਬਮਿਆਲ ਤੋਂ ਪਠਾਨਕੋਟ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਾਲੇ ਪੁਲ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਚੱਕੀ ਦਰਿਆ ’ਤੇ ਬਣਿਆ ਪੁਲ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਠਾਨਕੋਟ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨਾਲ ਦੀ ਚੱਲਦੀ ਚੱਕੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਅੱਜ 1.20 ਲੱਖ ਕਿਊਸਕ ਪਾਣੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਚੱਕੀ ਨਦੀ ਦੀ ਗੇਜ ਇੱਕ ਲੱਖ ਕਿਊਸਕ ’ਤੇ ਹੈ।
ਪਠਾਨਕੋਟ ਅਤੇ ਸੁਜਾਨਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵੀ ਪਾਣੀ ’ਚ ਘਿਰ ਗਏ ਹਨ। ਖੇਤ ਅਤੇ ਘਰ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਦੂਜਾ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ਦਾ ਹੈ। ਪੌਂਗ ਡੈਮ ’ਚੋਂ ਅੱਜ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ’ਚ 70 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਊਸਕ ਪਾਣੀ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਪ੍ਰੰਤੂ ਚੋਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੱਖ ਕਿਊਸਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਣੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੱਕੀ ਨਦੀ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਚੋਆਂ ਨਾਲ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਦੋ ਲੱਖ ਕਿਊਸਕ ਪਾਣੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਬਿਆਸ ’ਚ ਪਾਣੀ ਵਧਣ ਨਾਲ ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਪਵੇਗੀ। ਪੌਂਗ ਡੈਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵੇਲੇ 1.30 ਲੱਖ ਕਿਊਸਕ ਪਾਣੀ ਦੀ ਆਮਦ ਹੈ। ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹਾਲੇ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਜਲਾਲੀਆ ਦਰਿਆ ’ਚ ਵੀ ਉਛਾਲ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਜ਼ੀਰਾਂ ਨੇ ਹੜ੍ਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਇਲਾਕਿਆਂ ’ਚ ਦੌਰੇ ਵਧਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਸੜਕੀ ਆਵਾਜਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰ ਮਦਦ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਵੇ: ਖੁੱਡੀਆਂ
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਖੁੱਡੀਆਂ ਨੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ’ਤੇ ਲਿਆ। ਖੁੱਡੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਡੈਮਾਂ ’ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਛੱਡਣ ਦਾ ਖ਼ਮਿਆਜ਼ਾ ਪੰਜਾਬ ਭੁਗਤਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਾਣੀਆਂ ਤੇ ਰੌਲਾ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਰਿਆਣਾ ਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵੀ ਪਾਸਾ ਵੱਟ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਔਖ ਦੀ ਘੜੀ ’ਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਵੇ।
