ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਸ਼ੁਭਾਂਸ਼ੂ ਸ਼ੁਕਲਾ ਦਿੱਲੀ ਪੁੱਜਿਆ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ ਸ਼ੁਭਾਂਸ਼ੂ ਸ਼ੁਕਲਾ ਐਤਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਸ਼ੁਕਲਾ 15 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਨਾਸਾ ਦੇ ਐਕਸੀਓਮ-4 (AX-4) ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਪਰਤਿਆ ਸੀ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰੇਖਾ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਸ਼ੁਕਲਾ ਦਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ’ਤੇ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸ਼ੁਕਲਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਕਾਮਨਾ ਸ਼ੁਕਲਾ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਸ਼ੁਕਲਾ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ।
ਸ਼ੁਕਲਾ ਨਾਸਾ ਦੇ ਐਕਸੀਓਮ-4 ਸਪੇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 25 ਜੂਨ ਨੂੰ ਫਲੋਰੀਡਾ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਨਾਸਾ ਦੇ ਕੈਨੇਡੀ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ। ਉਹ 15 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਤੱਟ ’ਤੇ ਉਤਰੇ। ਸ਼ੁਕਲਾ 41 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁਕਲਾ ਨੇ X ’ਤੇ ਇੱਕ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਨੋਟ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸਾਲ ਭਰ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸ਼ੁਕਲਾ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ‘‘ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ ’ਤੇ ਬੈਠਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦੌੜਦਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਕੇ ਦੁੱਖ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਨ। ਮੈਂ ਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਦੋਸਤਾਂ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇਹੀ ਹੈ - ਸਭ ਕੁਝ ਇੱਕੋ ਵਾਰ।’’
ਸ਼ੁਕਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿਣਾ ਔਖਾ ਹੈ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੇਰਾ ਕਮਾਂਡਰ @astro_peggy ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, 'ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਤਬਦੀਲੀ ਹੈ।’ ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ‘‘ਯੂੰ ਹੀ ਚਲਾ ਚਲ ਰਾਹੀ - ਜੀਵਨ ਗਾੜੀ ਹੈ ਸਮਾਂ ਪਹੀਆ।’’
ਸ਼ੁਕਲਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਐਕਸੀਓਮ ਸਪੇਸ (AX-04) ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਜੋ 25 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੇ ਫਾਲਕਨ ਰਾਕੇਟ ’ਤੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਡਰੈਗਨਫਲਾਈ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ 26 ਜੂਨ ਨੂੰ ਆਈਐਸਐਸ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਸ਼ੁਕਲਾ ਨੇ ਸੂਖਮ ਗੁਰੂਤਾ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 18 ਦਿਨ ਬਿਤਾਏ। ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਗਨਯਾਨ ਮਨੁੱਖੀ ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਵਿਹਾਰਕ ਤਜਰਬਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਸੀ।
ਇਸਰੋ ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ੁਕਲਾ ਨੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਪੇਸ ਸ਼ਟਲ ’ਤੇ ਕਈ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਸ਼ੁਕਲਾ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਿੱਖਿਆ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਗਨਯਾਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖ ਰਹਿਤ ਉਡਾਣ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋ ਹੋਰ ਮਨੁੱਖ ਰਹਿਤ ਮਿਸ਼ਨ ਹੋਣਗੇ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਨੂੰ ਗਗਨਯਾਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ’ਤੇ 2-7 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
