‘ਮੈਂ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ’

ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਬੀਆਰ ਗਵਈ ਨੇ ਅੱਜ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਦੀ ਆਨਲਾਈਨ ਆਲੋਚਨਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ‘ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ’ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਕਿਸੇ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਜੋ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ’ਤੇ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ...ਮੈਂ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।’’

ਸੀਜੇਆਈ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਕੇ ਵਿਨੋਦ ਚੰਦਰਨ ਦੇ ਬੈਂਚ ਨੇ 16 ਮਈ ਨੂੰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਯੂਨੈਸਕੋ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਖਜੂਰਾਹੋ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਹਿੱਸੇ, ਜਾਵਰੀ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਸੱਤ ਫੁੱਟ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਮੁੜ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਪਟੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ‘ਪ੍ਰਚਾਰ ਹਿੱਤ ਮੁਕੱਦਮਾ’ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਸੀਜੇਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘‘ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹਿੱਤ ਮੁਕੱਦਮਾ ਹੈ... ਜਾਓ ਅਤੇ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਖੁਦ ਕੁਝ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਪੱਕੇ ਭਗਤ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਲਗਾਓ।’’

ਸੀਜੇਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘‘ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ੈਵ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਪੂਜਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ... ਉੱਥੇ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਲਿੰਗ ਹੈ, ਜੋ ਖਜੂਰਾਹੋ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।’’

ਬੈਂਚ ਨੇ ਰਾਕੇਸ਼ ਦਲਾਲ ਵੱਲੋਂ ਦਾਇਰ ਪਟੀਸ਼ਨ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਛਤਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਜਾਵਰੀ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਖਰਾਬ ਹੋਈ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਸੀਜੇਆਈ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ।

ਜਦੋਂ ਸੀਜੇਆਈ ਨੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਖਜੂਰਾਹੋ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਬਾਰੇ ਕਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਦਾ ਗਲਤ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਸਾਲਿਸਿਟਰ ਜਨਰਲ ਤੁਸ਼ਾਰ ਮਹਿਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸੀਜੇਆਈ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਗਵਈ ਸਾਰੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਬਰਾਬਰ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਵਤੇ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਮਹਿਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਂ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੀਜੇਆਈ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਨਿਊਟਨ ਦੇ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਸਿੱਖਦੇ ਸੀ - ਹਰ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ, ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ ਅਤੇ ਉਲਟ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਆਗਮਨ ਨਾਲ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਨਿਯਮ ਹੈ ‘ਹਰ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ, ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ’ਤੇ ਗਲਤ ਅਤੇ ਅਨੁਪਾਤਹੀਣ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।’’

ਕਾਨੂੰਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮੰਦਭਾਗਾ ਦੱਸਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਸੀਜੇਆਈ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ‘ਬਿਲਕੁਲ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ’ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਖਜੂਰਾਹੋ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪਟੀਸ਼ਨਕਰਤਾ ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ ਸੰਜੇ ਨੁੱਲ ਨੇ ਵੀ ਗਲਤ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟਾਂ ’ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸੀਜੇਆਈ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਉਹ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ, ਜੋ ਗਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਦਾਲਤ ’ਚ ਮੌਜੂਦ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ ਕਪਿਲ ਸਿੱਬਲ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟਾਂ ’ਤੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਅਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੁੱਖ ਝੱਲਦੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਇੱਕ ਬੇਕਾਬੂ ਘੋੜਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।’’

ਸੀਜੇਆਈ ਨੇ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਹਿੰਸਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਵੀ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ।