ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਇਲਾਕੇ ’ਚ ਹੁਮਾਯੂੰ ਮਕਬਰੇ ਨੇੇੜੇ ਦਰਗਾਹ ਦੀ ਕੰਧ ਡਿੱਗਣ ਨਾਲ ਪੰਜ ਮੌਤਾਂ, 10 ਜ਼ਖ਼ਮੀ

ਇਥੇ ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਨੇੜੇ ਦਰਗਾਹ ਦੀ ਕੰਧ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਪੰਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂਕਿ ਚਾਰ ਹੋਰ ਜ਼ਖਮੀ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੌਂ ਜ਼ਖ਼ਮੀਆਂ ਨੂੰ ਏਮਜ਼ ਟਰੌਮਾ ਸੈਂਟਰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਐਲਐਨਜੇਪੀ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ।

ਜੁਆਇੰਟ ਪੁਲੀਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸੰਜੇ ਕੁਮਾਰ ਜੈਨ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ‘‘ਹੁਣ ਤੱਕ, ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਏਮਜ਼ ਟਰੌਮਾ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਅਧੀਨ ਪੰਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ੇਰੇ ਇਲਾਜ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਹੈ।’’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਮਾਜ਼ੀ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਲਈ ਦਰਗਾਹ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਤਾਂ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਕਮਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਘਟਨਾ ਸਬੰਧੀ ਸ਼ਾਮੀਂ 3.55 ਵਜੇ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 10 ਤੋਂ 12 ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਮਲਬੇ ’ਚੋਂ ਬਚਾਇਆ ਗਿਆ।

ਦਿੱਲੀ ਫਾਇਰ ਸਰਵਿਸਿਜ਼, ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ, ਐਨਡੀਆਰਐਫ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਥਾਰਟੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਬਚਾਅ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ। ਪੁਲੀਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਐੱਸਐੱਚਓ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਟਾਫ ਪੰਜ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਫਾਇਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਸੀਏਟੀਐਸ ਐਂਬੂਲੈਂਸਾਂ ਵੀ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ। ਐਨਡੀਆਰਐਫ ਵੀ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁਟੀ ਰਹੀ।’‘

ਡੀਐਫਐਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮਕਬਰੇ ਦੇ ਗੁੰਬਦ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਢਹਿ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਕਾਲ ਆਈ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜ ਫਾਇਰ ਟੈਂਡਰ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਭੇਜੇ ਗਏ ਸਨ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸਮਾਰਕ ਦੇ ਮੁੱਖ ਗੁੰਬਦ ਦੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਸ ਦੇ ਅਹਾਤੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਕਮਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।

ਇੱਕ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਪੀਟੀਆਈ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਮੈਂ ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਰੌਲਾ ਸੁਣਿਆ, ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਭੱਜਿਆ ਆਇਆ। ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ, ਅਸੀਂ ਫਸੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ।" ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 10 ਤੋਂ 12 ਲੋਕ ਸਨ। ਇਮਾਮ ਵੀ ਉੱਥੇ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਮੈਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਅੱਠ ਤੋਂ ਨੌਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਹੈ।’’ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਹੀ ਵਾਲੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਕਦਮ ਦੂਰ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਲੱਗਾ, ਸਾਰੇ ਅੰਦਰ ਪਨਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਚਲੇ ਗਏ। ਬੱਸ ਉਦੋਂ ਹੀ, ਕੰਧ ਡਿੱਗ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੈਂ ਮਦਦ ਲਈ ਚੀਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੈਂ ਚੀਕਦੀ ਰਹੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਦੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਏ ਅਤੇ ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।’’

ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਈਟ ‘ਹੁਮਾਯੂੰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ’ ਕੌਮੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸੈਂਕੜੇ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਗਾ ਖਾਨ ਟਰੱਸਟ ਫਾਰ ਕਲਚਰ, ਜੋ ਕਿ ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸੰਗਠਨ ਹੈ, ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਰਤੀਸ਼ ਨੰਦਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਬਣਤਰ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ, ਇਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਢਹਿ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਹੈ।’’ ਹੁਮਾਯੂੰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ ਕੰਪਲੈਕਸ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਅਤੇ ਆਗਾ ਖਾਨ ਟਰੱਸਟ ਫਾਰ ਕਲਚਰ ਵਿਚਕਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦਾ ਸਥਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ।