ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਦੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ Air India crash report ਤੱਕ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤੇ

ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਹਾਦਸੇ ’ਚ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਬੋਇੰਗ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ 787 ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਿਆਨਕ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ 

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 12 ਜੁਲਾਈ

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ 12 ਜੂਨ ਦੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸਾ ਜਾਂਚ ਬਿਊਰੋ (Aircraft Accident Investigation Bureau - AAIB) ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਪੇਸ਼ ਹੈ 12 ਜੂਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਕਰੈਸ਼ ਰਿਪੋਰਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਘਟਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਝਾਤ:

* ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਲਗਭਗ 12 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਬੋਇੰਗ 787-8 ਜਹਾਜ਼, ਵੀਟੀ-ਏਐਨਬੀ (Boeing 787-8 aircraft, VT-ANB), ਲੰਡਨ ਗੈਟਵਿਕ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਹੜਾ 12 ਜੂਨ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਬੀਜੇ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ (BJ Medical College in Ahmedabad) ਦੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਕੁਆਰਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ।

* ਬਦਕਿਸਮਤ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ 12 ਮੈਂਬਰਾਂ ਸਮੇਤ 242 ਲੋਕ ਸਵਾਰ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਮੁਸਾਫ਼ਰ ਹੀ ਬਚਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜ਼ਮੀਨ ਉਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਵੀ ਹਾਦਸੇ ’ਚ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਸ ਦੁਖਦਾਈ ਘਟਨਾ ਨੇ ਕੁੱਲ 260 ਜਾਨਾਂ ਲਈਆਂ।

* ਇਕਲੌਤਾ ਬਚਿਆ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਾਗਰਿਕ 45 ਸਾਲਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੁਮਾਰ ਰਮੇਸ਼ (Vishwash Kumar Ramesh) ਸੀਟ '11A' ਉਤੇ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਇਹ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਐਗਜ਼ਿਟ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖਿੜਕੀ ਵਾਲੀ ਸੀਟ ਸੀ, ਜਿਹੜੀ ਉਸ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੋਈ।

* ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਹਾਦਸੇ ’ਚ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਬੋਇੰਗ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ 787 ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਿਆਨਕ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ।

* 13 ਜੂਨ ਨੂੰ, AAIB ਨੇ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਟੀਮ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ।

* ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਸਕੱਤਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਕਮੇਟੀ, ਜੋ ਕਿ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਸੁਝਾਉਣ ਲਈ 13 ਜੂਨ ਨੂੰ ਗਠਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ।

* ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਮੰਤਰੀ ਕੇ. ਰਾਮਮੋਹਨ ਨਾਇਡੂ (Civil Aviation Minister K Rammohan Naidu) ਨੇ 14 ਜੂਨ ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਧਾਂਤ/ਸ਼ੱਕ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

* ਕਾਕਪਿਟ ਵੌਇਸ ਰਿਕਾਰਡਰ (ਸੀਵੀਆਰ) ਅਤੇ ਫਲਾਈਟ ਡੇਟਾ ਰਿਕਾਰਡਰ (ਐਫਡੀਆਰ) ਦੋਵੇਂ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ - ਇੱਕ 13 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹਾਦਸੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਛੱਤ ਤੋਂ ਅਤੇ ਦੂਜਾ 16 ਜੂਨ ਨੂੰ ਮਲਬੇ ਵਿਚੋਂ।

* ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ 24 ਜੂਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਆਈਏਐਫ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ।

* ਅਗਲਾ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ 24 ਜੂਨ ਨੂੰ 1400 ਵਜੇ ਡੀਜੀ, ਏਏਆਈਬੀ ਦੇ ਨਾਲ ਏਏਆਈਬੀ ਲੈਬ, ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚਿਆ।

* ਪਿਛਲਾ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਦੂਜੀ ਏਏਆਈਬੀ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 24 ਜੂਨ ਨੂੰ 1715 ਵਜੇ ਏਏਆਈਬੀ ਲੈਬ, ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚਿਆ।

* ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਲਈ ਡੇਟਾ ਕੱਢਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 24 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।

* 25 ਜੂਨ ਨੂੰ, ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਤੋਂ ਕਰੈਸ਼ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਮੋਡੀਊਲ (CPM) ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ; ਮੈਮੋਰੀ ਮਾਡੀਊਲ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਐਕਸੈਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਡੇਟਾ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

* ਚੱਲ ਰਹੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅਦਾਰੇ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (ICAO) ਦੇ ਮਾਹਰ ਨੂੰ ਆਬਜ਼ਰਵਰ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

* ਏਅਰਲਾਈਨ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੂਟਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਹਫ਼ਤੇ 38 ਸੇਵਾਵਾਂ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਾਈਡ-ਬਾਡੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸੰਚਾਲਿਤ 3 ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਰੂਟਾਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸਨੇ 19 ਘਰੇਲੂ ਰੂਟਾਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਮੱਧ ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਨੈਰੋ-ਬਾਡੀ ਫਲੀਟ ਰਾਹੀਂ ਸੰਚਾਲਿਤ 3 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

* ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਸੀਈਓ ਅਤੇ ਐਮਡੀ ਕੈਂਪਬੈਲ ਵਿਲਸਨ (Air India CEO and MD Campbell Wilson) ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘‘ਇਹ 'ਰੋਕ' ਸਵੈਇੱਛਤ ਵਾਧੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ, ਅਸਥਿਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਨੈਵੀਗੇਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਡੀ ਉਡਾਣ ਦੇ ਕਾਰਜਕ੍ਰਮ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਸੀ।"

* ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ (Directorate General of Civil Aviation - DGCA) ਨੇ ਏਅਰਲਾਈਨ ਦੇ ਬੋਇੰਗ 787 ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ ਫਲੀਟ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜਾਂਚ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ। ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੋਇੰਗ 777 ਜਹਾਜ਼ ਫਲੀਟ ਦੀ ਵਧੀ ਹੋਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।

* ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਮੂਲ ਕੰਪਨੀ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਨੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਹਰੇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਚੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕ-ਇਕ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।

* ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਦਮੇ ਦੀ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀ। -ਪੀਟੀਆਈ