ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਪਵੇਗੀ

ਦੁਨੀਆ ਇਸ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰ ਤੱਕ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਪਗ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਸਰ ਛੋਟੇ ਤੇ ਗਰੀਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਤੇ ਪਵੇਗਾ; ਕਾਰਬਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਕਾਸੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਮਾਰ ਘੱਟ ਝੱਲਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਅੱਜ ਜਾਰੀ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਾਲ 2015 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਔਸਤ 11 ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ ਦਿਨ ਵਧ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ। ਅਧਿਐਨ ਮੁਤਾਬਿਕ, ਛੋਟੇ ਦੀਪ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਦੇਸ਼ ਜਿਵੇਂ ਸੋਲੋਮਨ ਦੀਪ, ਸਮੋਆ, ਪਨਾਮਾ ਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਨਾਮਾ ਨੂੰ 149 ਵਾਧੂ ਗਰਮ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਅਮਰੀਕਾ, ਚੀਨ ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸੀ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 20 ਤੋਂ 30 ਵਾਧੂ ਗਰਮ ਦਿਨ ਵਧਣਗੇ। ਇਹ ਹਵਾ ਵਿੱਚ 42 ਫੀਸਦ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਵਧੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਫ਼ੀਸਦ ਦਿਨ ਹੀ ਵਧੇਰੇ ਗਰਮ ਰਹਿਣਗੇ।

ਪੈਰਿਸ ਜਲਵਾਯੂ ਸਮਝੌਤੇ ਨੇ ਗੰਭੀਰ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ

2015 ਦੇ ਪੈਰਿਸ ਜਲਵਾਯੂ ਸਮਝੌਤੇ ਬਾਅਦ ਕਾਰਬਨ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੇ ਗੰਭੀਰ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰੋਕਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਮੁਤਾਬਿਕ, ਜੇ ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਨਾ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ 114 ਹੋਰ ਘਾਤਕ ਗਰਮ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ। ‘ਵਰਲਡ ਵੈਦਰ ਐਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ’ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਸਥਿਤ ‘ਕਲਾਈਮੇਟ ਸੈਂਟਰਲ’ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਡਲਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੰਪਿਊਟਰ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਗਣਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਪੈਰਿਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨਾਲ ਕਿੰਨੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਮੁਤਾਬਿਕ, ਜੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਵਾਅਦੇ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਲ 2100 ਤੱਕ ਤਾਪਮਾਨ 2.6 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਵਧਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੁਣ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 57 ਵਾਧੂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ ਦਿਨ ਝੱਲਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਕਲਾਈਮੇਟ ਸੈਂਟਰਲ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕ੍ਰਿਸਟਿਨਾ ਡਾਹਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਤਾਂ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਇਹ ਤਰੱਕੀ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਅਸਰਦਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।’’

ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਧਣ ਲੱਗੀਆਂ

ਮੈਲਬਰਨ: ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੀ ਮੈਲਬਰਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋ ਹੈਮਿਸ਼ ਕਲਾਰਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ‘‘ਧਰਤੀ ਦੇ ਫੇਫੜੇ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਐਮਾਜ਼ੋਨ ਦੇ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਠਦੇ ਧੂੰਏਂ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਦੇਖੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੰਗਲ ਦੀਆਂ ਅੱਗਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸਨ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਹੀ ਹੋ।’’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਾਡੀ ਨਵੀਂ ਰਿਪੋਰਟ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।’’