ਤਰੱਕੀ, ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਇਕੱਲਤਾ

ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਮਹਾਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਲਗਭਗ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸ਼ਹਿਰੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਉਹ ਇਕੱਲੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੀਵਨ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਸੁੱਖ-ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ, ਪਰ ਇਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੇ ਇਸ ਇਕੱਲਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੇ ਅਸਲ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਡੇ ਰਵਾਇਤੀ ਸਬੰਧਾਂ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗਤੀ, ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੱਕ ਆਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਨੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਵੇਂ ਵਿਕਲਪ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਵੇਦਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।

ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਰਗੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਂਦਾ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਪੇਂਡੂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸੀ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਦਿੱਲੀ, ਮੁੰਬਈ, ਬੰਗਲੁਰੂ ਅਤੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਹਸਪਤਾਲ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਹਨ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਬਲਕਿ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਲਈ ਪਲੈਟਫਾਰਮ ਵੀ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੰਜਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਈ, ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵਿਕਸਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਮੀਰੀ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਚੇਤਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਰਟ ਗੈਲਰੀਆਂ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ, ਥੀਏਟਰ, ਸਾਹਿਤਕ ਇਕੱਠ ਅਤੇ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਅਕੈਡਮੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਆ ਹੈਬੀਟੇਟ ਸੈਂਟਰ- ਇਹ ਥਾਵਾਂ ਸਮੂਹਿਕ ਸੰਵਾਦ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬੰਗਲੁਰੂ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਈਟੀ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਗਰਿਕ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਦੀਆਂ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਵੈਲਫੇਅਰ ਕਮੇਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੂੜਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਚਿਹਰਾ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਕਟ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਬੰਧਨਾਂ ਦਾ ਖੋਰਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੰਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਬੇਗਾਨਗੀ ਅਤੇ ਦੂਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੇਟਿਡ ਸਮਾਜਾਂ ਅਤੇ ਉੱਚ-ਆਮਦਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਲੋਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਜੀਵਨ ਖੰਡਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਦਾਇਰਿਆਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ‘ਦੂਜੇ’ ਪ੍ਰਤੀ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਮੂਹਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਕੱਲਤਾ ਹੈ। ਭੀੜ ਅਤੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਲੋਕ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਮਹਾਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੇ ਅਸਲ ਮਨੁੱਖੀ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੈਟਰੋ ਜਾਂ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਪਰ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕਰੀਨ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਜਾਰਜ ਸਿਮਲ ਦੇ ਨਿਰੀਖਣ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ‘ਭੀੜ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਤਾ’ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਕਿਹਾ ਸੀ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਅਤੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਨੇ ਵੀ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ, ਬਿਜਲੀ, ਟਰੈਫਿਕ ਅਤੇ ਪਾਰਕਿੰਗ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਲੜਾਈਆਂ ਆਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਕਿੰਗ ਵਿਵਾਦ ਅਕਸਰ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਾਹਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ਸੁੰਗੜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀਆਂ ਜਨਤਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਘਟ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪੂੰਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਦਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਪੂੰਜੀ ’ਤੇ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਇਸ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ, ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਸ ਨੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸਤਹੀ, ਅਸਥਿਰ ਅਤੇ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸਯੋਗ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਸਿਰਫ਼ ਭੌਤਿਕ ਢਾਂਚੇ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਨਾ ਰਹੇ ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਸਾਨੂੰ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਸਕਣ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਕਰ ਸਕਣ। ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਵੈਲਫੇਅਰ ਕਮੇਟੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਇਕਾਈਆਂ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸਗੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਇਕੱਠਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੈਟਫਾਰਮ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਉਹਾਰਾਂ, ਮੇਲਿਆਂ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਸਕਣ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਫਾਇਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਲਈ ਨੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਵਰਗ-ਆਧਾਰਿਤ ਵੰਡ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਭਾਰਤ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਸ਼ਹਿਰੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਇਹ ਭਵਿੱਖ ਸਿਰਫ਼ ਉਦੋਂ ਹੀ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਥਿਕ ਸਗੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਪੂੰਜੀ ਦਾ ਵੀ ਇੱਕ ਚਾਲਕ ਬਣ ਜਾਵੇ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦਾ ਤਾਣਾ-ਬਾਣਾ ਨਾ ਟੁੱਟੇ। ਸ਼ਹਿਰ ਸਿਰਫ਼ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਭਲਾਈ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਸੰਪਰਕ: 70153-75570