1,000 ਕਰੋੜ ਦਾ ਗਬਨ: 4 ਚੀਨੀਆਂ ਸਮੇਤ 17ਵਿਰੁੱਧ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦਾਇਰ; 111 ਸ਼ੈੱਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼

ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰੈਕੇਟ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਵੱਡੇ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਿੰਡੀਕੇਟ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਧੋਖਾਧੜੀਆਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਡਿਜੀਟਲ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਕਰਜ਼ਾ ਅਰਜ਼ੀਆਂ, ਜਾਅਲੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਸਕੀਮਾਂ, ਪੌਂਜ਼ੀ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਪੱਧਰੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਮਾਡਲ, ਨਕਲੀ ਪਾਰਟ-ਟਾਈਮ ਨੌਕਰੀ ਦੀਆਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੇ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਮੂਹ ਨੇ 111 ਸ਼ੈੱਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 'ਮਿਊਲ ਅਕਾਉਂਟਸ' (mule accounts) ਰਾਹੀਂ ਲਗਪਗ 1,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰੂਟ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇੱਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 152 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ।

ਸੀ.ਬੀ.ਆਈ. ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ੈੱਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਡਮੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰਾਂ, ਜਾਅਲੀ ਜਾਂ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ, ਜਾਅਲੀ ਪਤਿਆਂ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਗਲਤ ਬਿਆਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸੀ ਬੀ ਆਈ ਦੇ ਇੱਕ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ੈੱਲ ਇਕਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭੁਗਤਾਨ ਗੇਟਵੇਜ਼ (payment gateways) ਨਾਲ ਵਪਾਰੀ ਖਾਤੇ (merchant accounts) ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਪਰਾਧ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਲੇਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਮੋੜਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।"

ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਘੁਟਾਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2020 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ, ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ੈੱਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਰ ਚੀਨੀ ਹੈਂਡਲਰਾਂ – ਜ਼ੌ ਯੀ (Zou Yi), ਹੁਆਨ ਲਿਊ (Huan Liu), ਵੇਜੀਅਨ ਲਿਊ (Weijian Liu) ਅਤੇ ਗੁਆਨਹੁਆ ਵਾਂਗ (Guanhua Wang) ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।