Explainer: ਹਰਿਆਣਾ ਕਿਵੇਂ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਲਈ ਜਗਾ ਰਿਹਾ ‘ਨਵੀਂ ਉਮੀਦ’

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਯੋਜਨਾ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਵਪਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਸਕਣ।

ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਜਿਸਟਰਡ ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ 5,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਸਨਮਾਨ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾਂ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼

ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤੇ ਟੂਲਕਿੱਟਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣਾ,ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਸਹਾਇਤਾ

ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਰਜਿਸਟਰਡ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ 5,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 5-7 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਹੁਨਰ ਸਿਖਲਾਈ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਸਪਾਂਸਰਡ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।

ਕਾਰੀਗਰ ਇਸਦਾ ਲਾਭ ਕਿਵੇਂ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ

ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਾਰੀਗਰ (MSME); ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਕਰਕੇ ਹਰਿਆਣਾ ਐਮਐਸਐਮਈ (MSME) ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਦੇ ਆਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਰਾਹੀਂ ਲਾਭਾਂ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਯੋਜਨਾ ਕੀ ਹੈ

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਯੋਜਨਾ ਐਮਐਸਐਮਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਭਲਾਈ ਯੋਜਨਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਹੁਨਰ ਸਿਖਲਾਈ, ਆਧੁਨਿਕ ਉਪਕਰਣ, ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟ-ਲਿੰਕੇਜ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਯੋਜਨਾ ਅਧੀਨ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਪੜਾਅ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਹੁਨਰ ਤਸਦੀਕ; ਮੁੱਢਲਾ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ।ਸਿਖਲਾਈ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ ਹਰੇਕ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਜ਼ੀਫ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਉੱਨਤ ਵਿਕਾਸ ਕਰਜ਼ਾ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ 5 ਫੀਸਦ ਵਿਆਜ ’ਤੇ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਹੈ।

ਤਰਖਾਣ, ਕਿਸ਼ਤੀ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ, ਸ਼ਸਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ, ਲੁਹਾਰ, ਹਥੌੜਾ ਅਤੇ ਸੰਦ-ਕਿੱਟ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ, ਤਾਲਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ, ਸੁਨਿਆਰੇ, ਘੁਮਿਆਰ, ਮੂਰਤੀਕਾਰ/ਪੱਥਰ-ਘੋੜਨ ਵਾਲੇ/ਪੱਥਰ ਤੋੜਨ ਵਾਲੇ, ਮੋਚੀ/ਮੋਚੀ/ਫੁੱਟ-ਫੁੱਟ ਕਾਰੀਗਰ, ਮਿਸਤਰੀ, ਟੋਕਰੀ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ/ਚਟਾਈ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ/ਕਾਇਰ-ਜੁਲਾਹੇ/ਝਾੜੂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ, ਗੁੱਡੀ ਅਤੇ ਖਿਡੌਣੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ (ਰਵਾਇਤੀ), ਨਾਈ, ਮਾਲਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ, ਧੋਬੀ, ਦਰਜ਼ੀ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੇ ਜਾਲ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਕੌਣ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਯੋਗ ਹੈ

ਅਸੰਗਠਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਵਾਇਤੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸਵੈ-ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਾਲਾ ਕਾਰੀਗਰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਯੋਗ ਹੈ। ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ’ਤੇ ਬਿਨੈਕਾਰ ਦੀ ਉਮਰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 18 ਸਾਲ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਬਿਨੈਕਾਰ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਰੁਜ਼ਗਾਰ/ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਜਾਂ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਨ ਕਰਜ਼ਾ-ਅਧਾਰਤ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਹੀ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯੋਜਨਾ ਤੋਂ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਕਾਰੀਗਰ www.pmvishwakarma.gov.in ’ਤੇ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।