ਭਾਰਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ: ਜੈਸ਼ੰਕਰ

ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐੱਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣ ’ਤੇ ਜੁਰਮਾਨੇ ਵਜੋਂ 50 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡਿਊਟੀ ਵਧਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤੀ ਸਾਮਾਨਾਂ ’ਤੇ ‘ਅਣ-ਉੱਚਿਤ ਅਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼’ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ’ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸੇਧਿਆ।

ਦਿ ਇਕਨਾਮਿਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਵਰਲਡ ਲੀਡਰਜ਼ ਫੋਰਮ 2025 ’ਚ ਬੋਲਦਿਆਂ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ।

ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਾਨੂੰ ਜਿਸ ਗੱਲ ਦੀ ਮੁੱਖ ਚਿੰਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਾਡੇ ਛੋਟੇ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਫ਼ਲ ਹੋਏ ਹਾਂ ਜਾਂ ਅਸਫ਼ਲ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਇਸ ’ਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਹਾਂ। ਇਹ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਸਕੀਏ।’’

ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਟੈਰਿਫ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ‘ਤੇਲ ਵਿਵਾਦ’ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਰੂਸੀ ਊਰਜਾ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ’ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਉਹੀ ਆਲੋਚਨਾ ਵੱਡੇ ਆਯਾਤਕਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੀਨ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਤੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ, ‘‘ਦੂਜਾ ਮੁੱਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਤੇਲ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਮੈਂ ਕਿਉਂ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ‘ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ’ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹੀ ਦਲੀਲਾਂ ਜੋ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਆਯਾਤਕ, ਜੋ ਕਿ ਚੀਨ ਹੈ, ’ਤੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ LNG importer, ਜੋ ਕਿ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਤੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।’’

ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਪੱਛਮ ਦੇ ਰੁਖ਼ ਵਿੱਚ ਪਰਸਪਰ ਵਿਰੋਧ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਰਪ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ ਰੂਸ ਨਾਲ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਯੁੱਧ ਲਈ ਫੰਡਿੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਪੈਸਾ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਰੂਸ-ਯੂਰਪੀਅਨ ਵਪਾਰ ਭਾਰਤ-ਰੂਸ ਵਪਾਰ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਯੂਰਪੀਅਨ ਖਜ਼ਾਨਾ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾ ਰਿਹਾ? ਸਮੁੱਚਾ Russia-EU ਵਪਾਰ Russia-India ਵਪਾਰ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦਲੀਲ ਊਰਜਾ ਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ (EU) ਵੱਡੇ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਦਲੀਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡਾ ਵਪਾਰੀ ਕੌਣ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਰੂਸ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਵਧਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ।’’

ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦਾ ਪੂਰਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਲਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਫ਼ੈਸਲਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਸਾਡਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਅਤੇ ਮੈਂ ਕਹਾਂਗਾ ਕਿ ਰਣਨੀਤਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹੀ ਹੈ।’’

ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਣਾਅ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਗੱਲਬਾਤ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਅਸੀਂ ਦੋ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਂ ਕਹਿੰਦਾ ਹਾਂ, ਲਾਈਨਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਨਹੀਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਲੋਕ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਦੇਖਾਂਗੇ ਕਿ ਇਹ ਕਿੱਥੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।’’

ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਰਾਜਦੂਤ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਦੇਖੋ, ਮੈਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਦੂਤਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ’ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।’’

ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਰੂਸ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ, ਡਿਪਟੀ ਫਸਟ ਪੀਐੱਮ ਡੇਨਿਸ ਮੰਟੂਰੋਵ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸਰਗੇਈ ਲਾਵਰੋਵ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ-ਰੂਸ ਅੰਤਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਟਰੇਡ, ਇਕਨਾਮਿਕ, ਸਾਇੰਸ, ਤਕਨਾਲੋਜੀਕਲ ਐਂਡ ਕਲਚਰਲ ਕੋਆਪਰੇਸ਼ਨ (IRIGC-TEC) ਦੇ 26ਵੇਂ ਸੈਸ਼ਨ ਦੀ ਸਹਿ-ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵੀ ਕੀਤੀ।

ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ (MEA) ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦੌਰੇ ਵਿੱਚ ਅਤਿਵਾਦ, ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾਅ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਵਿਕਾਸ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਵੀ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਦੁਵੱਲੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।