ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਲਾਂਬਾ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, 10 ਸਤੰਬਰ
ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਦੌਰਾਨ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਮੂਲ ਸਰੂਪ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਹੋਣ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਮਗਰੋਂ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਯਾਦਗਾਰ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਭੇਜ ਕੇ ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਵਾਲੀ ਤੰਗ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਲਾਈਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਆਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਕੁੱਲ ਨੌਂ ਸੁਝਾਅ ਭੇਜ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਅਮਲ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਇਸ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹਨ ਤੇ ਕੌਮੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਆਪਣੇ ਪੱਤਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਕਾਰਜ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬਤੌਰ ਟਰੱਸਟੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸੁਝਾਅ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਝਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿਚ ਅਮਲ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇ।
ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਨੇੜੇ ਤੰਗ ਗਲੀ ਦੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਕੰਧਾਂ ’ਤੇ ਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ 1919 ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਹਾਕਮ ਨੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾਈ ਸੀ, ਉਹ ਪਿੱਲਰ ਮੁੜ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਵੀਂ ਲਾਈ ਗਈ ਲੱਕੜ ਦੀ ਰੇਲਿੰਗ ਦੀ ਥਾਂ ਪੁਰਾਣੀ ਤਾਂਬੇ ਦੀ ਰੇਲਿੰਗ ਲਾਉਣ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਦੂਜਾ ਗੇਟ ਬੰਦ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਇੱਥੋਂ ਹਟਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰ ਮੁੜ ਗੈਲਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
—ਡੱਬੀ—
ਟਿਕਟ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਵੀ ਸੁਝਾਅ
ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਟਰੱਸਟ ਮੈਂਬਰ ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਥੇ ਮੁੱਖ ਦੁਆਰ ਨੇੜੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਦਫ਼ਤਰ ਅਤੇ ਟਿਕਟ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਦਾਖ਼ਲਾ ਟਿਕਟ ਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਕਈ ਪੁਰਾਣੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀਆਂ ਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਵੇਂ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਪੁਰਾਤਨ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਥੇ ਲਾਏ ਗਏ ਸਾਈਨ ਬੋਰਡ ਤਿੰਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਪੰਜਾਬੀ, ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਥਾਂ-ਥਾਂ ’ਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।