ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ
ਚਾਰ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ‘ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ’ ਦਾ ਸੰਪਾਦਕੀ ਲੇਖ ‘ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਦੀ ਤਲਾਸ਼’ ਜਨਤਾ ਵੱਲੋਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕਰਕੇ ਸਿਆਸੀ ਲਾਭ ਕਮਾਉਣ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਵਾਸਤੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਜਾਂ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਉਠਾਉਂਦੇ। ਉਹ ਤਾਂ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਖੁੱਡੇ ਲਾਈਨ ਲਗਾਉਣ, ਆਪਣੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਚੱਲ ਰਹੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਖ਼ਾਰਜ ਕਰਾਉਣ ਆਦਿ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਨਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਾਂ ਦਾ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਟਾਈਮ ਟੇਬਲ ਬਣਾ ਕੇ ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਵਾਸਤੇ ਕੀ ਕੀ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀਆਂ ਦੀ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ਼ੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿਚ ਬਿਲ ਪਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਹੈ।
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸ਼ਾਮਲਾਲ ਕੌਸ਼ਲ, ਰੋਹਤਕ (ਹਰਿਆਣਾ)
ਅਹਿਮ ਨੁਕਤੇ
ਪ੍ਰੋ. ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਬਾਰੇ ਭਗਵਾਨ ਜੋਸ਼ ਦਾ ਲੇਖ ਵਧੀਆ ਲੱਗਿਆ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਉਠਾਏ ਗਏ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੁਕਤੇ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਮੰਗਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ‘ਜੱਟ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਦੋ ਵੱਖਰੇ ਸੰਕਲਪਾਂ’ ਅਤੇ ‘ਜੱਟਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਨਸੀਬ ਹੋਣ ਅਤੇ ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਉਸ ਮਾਲਕੀ ਤੋਂ ਵਾਂਝਿਆਂ ਰਹਿ ਜਾਣ ਬਾਰੇ’ ਸਵਾਲ ਹਨ। ਤੇਜਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਨੇ ਬਹੁਤ ਨਪੇ-ਤੁਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਦੇ ਕੰਮ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰੀ ਦੇ ਮੇਲ, ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਭੂਗੋਲਿਕ ਪਿਛੋਕੜ, ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਆਮਦ, ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਵਿਚ ਕੁਰਾਨ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਦੀ ਰਹਿਮ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ ਨੇ ਭਰਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਚਮਕੌਰ ਸਿੰਘ ਬਾਘੇਵਾਲੀਆ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਾਣਾ (ਮੋਗਾ)