ਬਲਜਿੰਦਰ ਜੌੜਕੀਆਂ
ਮੁਲਕ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਹਕੂਮਤ ਵੱਲੋਂ ਕੌਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ-2020 ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਇਕਸਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਲਚਕਦਾਰ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਚੇਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ’ਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ’ਤੇ ਸਟਰੀਮਾਂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸੁਮੇਲਤਾ ਸਿਰਜੀ ਗਈ ਹੈ। ਕੌਮੀ ਵਿਦਿਅਕ ਪਰਿਸ਼ਦ ਵੱਲੋਂ ਰਾਜ ਵਿਦਿਅਕ ਪਰਿਸ਼ਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਮਾਪਿਆਂ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੇ ਹੋਰ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਕਿਆਂ ਦੇ ਮੰਥਨ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਲੋੜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ’ਚ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਮਹਿਜ਼ ਇੱਟਾਂ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਹੀ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਭਾਵ ਇਸ ਨੀਤੀ ਦੇ ਡਰਾਫਟ ’ਚ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ’ਚ ਸਕੂਲ ਦੀ ਜਜ਼ਬਾਤੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤੀ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਸੰਵਾਦ ਹੋਣਾ ਅਤਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਰਵਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਦਾ ਬੱਚੇ ਦੇ ਹਸਤੀ ਨਿਰਮਾਣ ’ਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਚੰਗੇ-ਮਾੜੇ ਸਕੂਲ, ਰੰਗੀਨ-ਖੁਸ਼ਕ ਸਕੂਲੀ ਦਿਨ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇੱਕ ਅਭੁੱਲ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਪਰ ਸਮਾਂ ਲੰਘਣ ’ਤੇ ਬਚਪਨ ਯਾਦਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲੀ ਜੀਵਨ ਹਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਿਲਚਸਪੀਆਂ, ਪਸੰਦਾਂ ਅਤੇ ਨਾਪਸੰਦਾਂ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਖੋਜਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਕੂਲ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਸਥਾਨ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਬੱਚੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨਾ, ਸਮਾਜਿਕ ਹੁਨਰ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਣਾਉਣਾ ਸਿੱਖਦੇ ਹਨ। ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਸਥਾਨਾਂ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਬੱਚੇ ਕੇਵਲ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਕੂਲ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ, ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਸਕੂਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹੁਨਰ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਆਗੂ ਬਣਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਹਨ। ਸਕੂਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਵੱਲੋਂ ਕੇਵਲ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਬੱਚੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਕਾਫੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਸਵਾਗਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇ। ਰੁਝੇਵੇਂ ਭਰੇ ਅਧਿਆਪਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਾਲਾ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜ ਕੇ ਕਲਾਸਰੂਮ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣਿਆ ਰਹੇ। ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਬੱਚੇ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਸਭ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਮਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ-ਕੇਂਦਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਨਾਲ ਖੋਜਣ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕੇ।
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਕੂਲ ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰਾਤਮਕ ਸਮਾਜਿਕ ਅਨੁਭਵ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਪੱਧਰ ’ਤੇ। ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਾਕਾਰਾਤਮਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਸਹਿਪਾਠੀਆਂ ਨਾਲ, ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਨਵੇਂ ਤਜਰਬੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਮਨ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਖਣ-ਸਿਖਾਉਣ ਦੇ ਰੌਚਕ ਤਰੀਕੇ ਬੱਚੇ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਰੁਚੀ ਵੀ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ਰਤ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਅੱਲ੍ਹੜਾਂ ਦੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਦਿਆਲਤਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਬਾਲਗ ਹਨ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਸੰਸਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਫਲ ਕਰੀਅਰ ਲਈ ਵਧੀਆ ਨੰਬਰ ਕਾਰਡ ਹੋਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪੈਦਾ ਕਰਨ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਉਹ ਹੁਨਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਜੀਵਨ ਸਮੇਤ ਹਰ ਜੀਵਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਉਹ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋਣ। ਬੱਚੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਘਰਾਂ, ਪਿਛੋਕੜਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਤਾਂ ਤੋਂ ਸਕੂਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਘਰੇਲੂ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਤਣਾਅ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲੀ ਜੀਵਨ ਤੱਕ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਬੱਚੇ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਵਿਵਹਾਰ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਵਿਘਨਕਾਰੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀਆਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਮਦਰਦੀ ਨਾਲ, ਉਚਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਅਤੇ ਦਿਆਲਤਾ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣਾ ਆਸਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਪਰ ਸਹੀ ਹੱਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵੰਨਗੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਮੌਕਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਕੂਲ ਦੀ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਘੱਟ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੱਧਰੀ ਖੇਡ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਤੇ ਹੋਰ ਮੰਨੋਰੰਜਕ ਸਾਧਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੇ।
ਸਕੂਲ ਸਥਾਨਕ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਯੁਵਾ ਕਲੱਬਾਂ ਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਸਰਵਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੇ ਤਾਂ ਜੋ ਵਧੀਆ ਨਾਗਰਿਕ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰਵਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਜਾਗਣ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਘੰਟੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਸਹਿਪਾਠੀਆਂ ਨਾਲ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ ਆਦਤਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖੋਜਦੇ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਜ਼ਰਬੇ ਸਰਲ, ਸਾਕਾਰਾਤਮਕ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਣੇ ਅਤਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਸਕੂਲ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਬੱਚੇ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ-ਸਿਖਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਟੁੱਕੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਬੱਚੇ ਅੰਦਰੋਂ ਬਾਹਰੋਂ ਵੱਧਦੇ, ਫੁੱਲਦੇ ਤੇ ਵਿਗਸਦੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਨੀਂਹ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਆਓ, ਆਪਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਸਮਾਜ ਸਿਰਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ।
ਸੰਪਰਕ: 9463024575