ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦਿਓਲ
ਫਰੀਦਾਬਾਦ, 3 ਅਪਰੈਲ
ਸੂਰਜਕੁੰਡ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਦਸਤਕਾਰੀ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਲੱਕੜ ਦੇ ਫਰੇਮ ’ਤੇ ਕਲਾਕਾਰ ਨਿਸ਼ਾ ਦੀ ਸਟੋਨ ਡਸਟ ਪੇਂਟਿੰਗ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀ ਕਟਾਈ ਦੌਰਾਨ ਨਿਕਲੀ ਧੂੜ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਇਹ ਪੇਂਟਿੰਗ ਕਦੇ ਖ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਨਵੀਂ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਾ ਨੂੰ 2010 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਨਿਸ਼ਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 30 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਗਲਾਸ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਸਟੋਨ ਡਸਟ ਪੇਂਟਿੰਗ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਇਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਲੱਗ ਗਏ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀ ਕਟਾਈ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਫਿਲਟਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਿੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਧਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਫਰੇਮ ’ਤੇ ਟੈਕਸਟ ’ਤੇ ਲਗਾ ਕੇ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਊਟਲਾਈਨਿੰਗ ਤੇ ਫਿਲਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅੰਤਿਮ ਰੂਪਰੇਖਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਉੱਕਰ ਕੇ, ਤੇਲ ਦਾ ਰੰਗ ਫਰਨੀਚਰ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪੇਂਟਿੰਗ ਨੂੰ ਆਊਟਡੋਰ ਅਤੇ ਇਨਡੋਰ ਦੋਵੇਂ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਦੇ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਹ ਮਜ਼ਦੂਰ ਬਸਤੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਧੀ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਕੇ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੀ ਕੀਮਤ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪੇਂਟਿੰਗ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣੀ ਰਹੀ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਇਹ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਨ। ਇਹ ਪਾਣੀ, ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਸਟੋਨ ਪਾਊਡਰ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ’ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਆਇਲ ਪੇਂਟਿੰਗ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਲੋਕ ਸਟੋਨ ਪੇਂਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਕਮਰਿਆਂ ਦੇ ਡਰਾਇੰਗ ਰੂਮਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ।