ਮਨਧੀਰ ਸਿੰਘ ਦਿਓਲ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 12 ਅਗਸਤ
ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਪੈ ਰਹੇ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ-ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ 205.33 ਮੀਟਰ ਨੂੰ ਅੱਜ ਦੁਪਹਿਰ ਬਾਅਦ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਤੇ ਯਮੁਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਖੇਤਰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰ ਗਏ। ਐਨਾ ਸ਼ੁਕਰ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇ ਪਾਣੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਵਧਿਆ। ਦਰਿਆ ਦੇ ‘ਫਲੱਡ ਪਲੇਨ’ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੇ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾ ਰਹੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਾਫ਼ੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਦਿੱਲੀ ਹੜ੍ਹ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸ਼ਾਮ 4 ਵਜੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ 205.38 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨੀਵੇਂ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਹੜ੍ਹ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ਪੁਰਾਣੇ ਰੇਲਵੇ ਪੁਲ ’ਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ 203.86 ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ 3 ਵਜੇ ਤੱਕ 205.29 ਮੀਟਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇ ਹੜ੍ਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ। ਹੜ੍ਹ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਨੀਵੇਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ 34 ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਪੰਪ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪੂਰਬੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਅਨਿਲ ਬਾਂਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਯਮੁਨਾ-ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਅਤੇ ਨੀਵੇਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲਗਪਗ 37,000 ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਕੰਟਰੋਲ ਯੋਜਨਾ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਬਾਂਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਢਾਂਚੇ ਜਿਵੇਂ ਟੈਂਟਾਂ ਤੇ ਸਥਾਈ ਇਮਾਰਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਦਿੱਲੀ ਹੜ੍ਹ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 3 ਵਜੇ ਹਥਨੀਕੁੰਡ ਬੈਰਾਜ ਤੋਂ ਲਗਪਗ 2.21 ਲੱਖ ਕਿਊਸਿਕ ਅਤੇ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ 1.55 ਲੱਖ ਕਿਊਸਿਕ ਦੀ ਡਿਸਚਾਰਜ ਦਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ। ਕੈਚਮੈਂਟ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਬਾਰਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ। ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 14 ਅਤੇ 15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਆਪਕ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਵੀ ਯਮੁਨਾ ਖਤਰੇ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਕਰ ਗਈ ਸੀ ਪਾਰ
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ 30 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਰੇਲਵੇ ਪੁਲ ’ਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ 205.59 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵੱਧ ਗਿਆ ਸੀ। 2019 ਵਿੱਚ, ਵਹਾਅ ਦੀ ਦਰ 18-19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ 8.28 ਲੱਖ ਕਿਊਸਿਕ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਯਮੁਨਾ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ 206.60 ਮੀਟਰ ਦੇ ਅੰਕ ਨੂੰ ਛੂਹ ਗਿਆ ਸੀ। 1978 ਵਿੱਚ ਨਦੀ 207.49 ਮੀਟਰ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਜਲ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਵਧ ਗਈ ਸੀ। 2013 ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਧ ਕੇ 207.32 ਮੀਟਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਯਮੁਨਾ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਅਸਰ ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਤੇ ਪਲਵਲ ਤੱਕ ਪਵੇਗਾ।