ਡਾ. ਵਰਿੰਦਰ ਭਾਟੀਆ
ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਸਿਖਾਉਣ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਮੋੜ ਵਿੱਚ ਚਲਣ ਦੇ ਨਾਲ ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਈ-ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨਾਲ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ (ਐੱਨਈਪੀ) 2020 ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਵੀ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ, ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਡਿਜੀਟਲ ਸਿਖਲਾਈ ਹੱਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਈ-ਕਿਤਾਬ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ 4000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਈ-ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਅਧਿਐਨ ਸਥਾਨ ਬਣਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਬਿਲਟ-ਇਨ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਟੀਕ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਲਈ ਇਹ ਆਸਾਨ ਲਰਨਿੰਗ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸਿਸਟਮ ਰੂਪੀ ਏਕੀਕਰਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਲਈ ਸਿੰਗਲ-ਸਾਈਨ-ਆਨ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਏਗਾ। ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਇਹ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਨ-ਸਟਾਪ, ਡਿਜੀਟਲ ਹੈਂਡੀ ਰਿਪੋਜ਼ਟਰੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ, ਕਿਤੇ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਰਹਿਤ ਅਧਿਐਨ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੇਗੀ।
ਕਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਘਰ ਬੈਠ ਕੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਸੰਦ ਬਣ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਰੋਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਖੜਗਪੁਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਇਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 60 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੋ ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇੱਥੇ ਲਗਭਗ 60 ਲੱਖ ਬੱਚੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਇਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ’ਤੇ ਕਰੀਬ 32 ਲੱਖ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਰਗਰਮ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਧਿਐਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 7.3 ਕਰੋੜ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 60-70 ਫੀਸਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਫਤ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਕਿਤਾਬ ਜਾਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਕੋਈ ਚਾਰਜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਬਾਕੀ 30 ਫ਼ੀਸਦ ਸਮੱਗਰੀ ਸਬਸਕ੍ਰਿਪਸ਼ਨ ’ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਇੱਥੋਂ ਛੇ ਕਰੋੜ ਦੇ ਕਰੀਬ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਤੋਂ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਖੋਜਕਾਰਾਂ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਅਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਲਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਪਾਈ ਗਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜਾਂ ਸਮੱਗਰੀ ਆਡੀਓ, ਵੀਡੀਓ, ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਥੀਸਿਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਪੜ੍ਹਨਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਕਰੀਨ-ਅਧਾਰਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਜਿਥੇ ਸਾਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਅਤੇ 365 ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਇਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨੂੰ 24 ਘੰਟੇ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਧਿਐਨ ਸਮੱਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ, ਇੱਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਜਿੱਥੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਐਕਸੈਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਾਧਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਮੋਬਾਈਲ, ਟੀ.ਵੀ. ਰੇਡੀਓ ਆਦਿ ਰਾਹੀਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਲਈ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਖੋਜ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਲਿਖਤੀ ਲੇਖ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਖਣ ਜਾਂ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਮਾਧਿਅਮਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ, ਮਲਟੀ-ਮੀਡੀਆ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਆਦਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਬਹੁਤ ਸਰਲ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਨਲਾਈਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ, ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਨੇ ਪਲਟਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫੰਡਿੰਗ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਹੈ, ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨਪਸੰਦ ਲੇਖਕ ਦੀ ਨਵੀਂ ਕਿਤਾਬ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਹੋ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਵਿਗਿਆਨ, ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਿੰਦੀ ਨਾਵਲਾਂ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹ ਸਕੋਗੇ। ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੀ ਕਿਤਾਬ ਖਰੀਦਣੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੋਸ਼ਲ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਸਾਈਟ ’ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਬੁੱਕ ਕਲੱਬ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ‘ਵੀਰੇਡ’ ਨਾਮ ਦੀ ਇਹ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਕਈ ਸੋਸ਼ਲ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਸਾਈਟਾਂ ’ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਕੈਟਾਲਾਗ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਸਮਾਨ ਸੋਚ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਕਿਤਾਬਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਖੋਜ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਬੈਠੇ ਹੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮੱਗਰੀ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ। ਨਾਲ ਹੀ, ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਈਟਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਸ਼ੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦੇ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛ-ਪੜਤਾਲ ਨਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਵੇ। ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਭਾਵ ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਕਿਸੇ ਤੋਹਫੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਡਿਜੀਟਲ ਮੋਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਰੱਖੇਗੀ। 5G ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਈ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਈ-ਲਰਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ, ਅਸੀਂ ਵਧੇਰੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋਵਾਂਗੇ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਲਈ ਅਤਿ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਸੰਪਰਕ: 9530659393